Als kind kun je zelf met de rechter praten. Bijvoorbeeld bij de scheiding van je ouders. Of als er een ondertoezichtstelling is aangevraagd door de Raad voor de Kinderbescherming.

Voordat de rechter een beslissing neemt, wil de rechter graag van jou horen hoe jij erover denkt. Tijdens het gesprek mag je vertellen hoe je denkt over de zaak die over jou gaat, hoe het met je gaat en wat voor jou belangrijk is. De rechter draagt tijdens dit gesprek meestal geen toga (de lange zwarte mantel die rechters soms dragen tijdens hun werk).

De video hieronder legt uit wat je kunt verwachten tijdens dit ‘kindgesprek’. Je kunt ook kijken hoe een rechter je dit uitlegt. En je kunt het nalezen in de brochure kindgesprek.

Moet de rechter een beslissing nemen in een zaak die ook gevolgen heeft voor jou? Bijvoorbeeld over wanneer je je ouders na de scheiding kunt zien? Dan wil de rechter ook jouw mening weten. Jij hebt het recht om je verhaal te vertellen.

Ben je tussen de 12 en 18 jaar? Dan krijg je een uitnodiging voor een gesprek met de rechter. Soms nodigt de rechter ook kinderen jonger dan 12 jaar uit. Bij zaken over alimentatie krijgen alleen kinderen van 16 jaar of ouder een uitnodiging.

Het kindgesprek vindt plaats in de rechtbank. Veel mensen denken bij een rechtbank aan strafzaken, maar rechters doen ook andere dingen. Soms nemen ze beslissingen in zaken over families en kinderen. Dat heet familie- en jeugdrecht.

Als je bij de rechtbank binnenkomt, ga je door een beveiligingspoortje. Bij de receptie laat je de brief zien waarin staat hoe laat je verwacht wordt. Een medewerker van de rechtbank (een bode) brengt je naar een wachtruimte. Daar wacht je totdat je wordt opgehaald voor het gesprek.

Bij het kindgesprek zijn de rechter en een griffier aanwezig. De rechter praat met jou. De griffier schrijft op wat er wordt gezegd. Het is belangrijk dat je weet dat je echt kunt zeggen wat je zelf vindt. Dus niet wat je denkt dat de rechter zou willen horen of wat jouw ouders willen dat je zegt. De rechter bespreekt ook wat er met je ouders gedeeld mag worden over wat je hebt verteld tijdens het gesprek.

Je mag iemand meenemen naar de rechtbank. Die persoon is meestal niet aanwezig bij het gesprek met de rechter zelf. Zo kun je jouw mening vertellen, zonder rekening te houden met anderen. Als je het prettig vindt dat die persoon wel bij het gesprek aanwezig is, kun je aan de rechter vragen of dat mag.

Heb je een broer of zus die ook een kindgesprek heeft? Dan vraagt de rechter jullie na elkaar binnen voor het gesprek. Wil je liever tegelijk met je broer of zus het gesprek hebben? Dan kun je dat aan de rechter vragen.

Je hoeft niet te komen. Je mag zelf beslissen of je naar de rechtbank komt of niet.

Wat moet je doen als je niet wilt komen?
Als je niet naar de rechtbank wilt komen, hoef je niets te doen. Maar als je de rechter toch iets wilt vertellen, mag je een brief sturen. In die brief kun je vertellen wat jij belangrijk vindt. Het adres van de rechtbank staat in de brief die je hebt gekregen. Als je wilt, kan iemand van de kinderrechtswinkel je helpen om de brief te schrijven. 

Wil je wel komen, maar kun je niet op de dag die in de brief staat? Dan kun je de rechtbank bellen en vragen of je op een andere dag kunt komen.

De rechter kan je verschillende vragen stellen. Bijvoorbeeld hoe het met je gaat, hoe het thuis gaat, wat jij belangrijk vindt en wat je misschien zou willen veranderen. Je mag zelf ook vragen aan de rechter stellen.

Je hoeft je niet voor te bereiden, maar dat mag natuurlijk wel. Het is belangrijk dat je gewoon vertelt wat je wil vertellen. Als je niets wil vergeten, dan kun je wat dingen op een briefje schrijven. 

Het gesprek duurt ongeveer 20 minuten. 

Na het kindgesprek praat de rechter tijdens de zitting met je ouders (en hun advocaten). Daarna neemt de rechter een beslissing.

De rechter houdt daarbij rekening met iedereen,  ook met wat jij hebt verteld. Je mag dus niet zelf beslissen, maar jouw mening telt zeker mee. Het kan zijn dat de rechter iets anders beslist dan wat jij wil. Dat betekent niet dat de rechter niet naar jou heeft geluisterd, maar dat de rechter vindt dat iets anders beter is.

Soms neemt de rechter aan het einde van de zitting al een beslissing. Maar het komt ook vaak voor dat de rechter eerst over de beslissing moet nadenken. Dan duurt het meestal een paar weken voordat je ouders een brief krijgen met de beslissing.

Soms wil de rechter eerst nog meer weten en wordt er een onderzoek gedaan. Het kan ook zijn dat de rechter eerst voor een tijdelijke oplossing kiest, totdat er een definitieve beslissing wordt genomen.

Tijdens het kindgesprek bespreekt de rechter met jou van wie jij graag wilt horen wat de beslissing is. Dat kan bijvoorbeeld een van je ouders zijn. Als je wil kan  de rechter je ook een brief sturen waarin staat wat de beslissing is.

Als je voor het kindgesprek met iemand wilt praten, kun je gratis bellen met de kindertelefoon 0800-0432.

Ook kun je contact opnemen met de kinderrechtswinkel. Zij kunnen bijvoorbeeld uitleggen welke wetten en regels er precies zijn en wat dat voor jou kan betekenen. Zij kunnen ook met jou een brief schrijven aan de rechter, zodat de rechter weet wat jij vindt.